Berichten

Wat moet je met een onderbuikgevoel?

Je hebt een zieke werknemer. Volgens jouw gevoel is hij echter niet zo ziek als hij zegt. Ik kom ’t in de praktijk niet heel vaak tegen. Maar zo nu en dan komt deze lastige kwestie toch voor. Wat kan je doen met dat onderbuikgevoel?

NIET: RIGOUREUS KORTE METTEN MAKEN

Eerst maar eens de ‘don’ts’. Plompverloren en rigoureus korte metten mee maken in een gesprek is geen goed idee. Stel dat de klachten wel terecht zijn? Dan voelt je werknemer zich niet gehoord. Dat komt jullie relatie niet ten goede. En werkt een langer verzuim enkel in de hand. Wees voorzichtig als je in gesprek gaat.

OOK NIET: AFWACHTEN

Ook niet doen: afwachten en als werkgever met je onderbuik gevoel blijven zitten. Als een ziekmelding maar aanmoddert, loop je als werkgever en werknemer een risico dat je niet voldoet aan je re-integratieverplichting. En ook aanmodderen komt de band tussen werkgever en werknemer nooit ten goede. Ook hier wordt de vertrouwensband beschadigd en het is maar de vraag of jullie samen verder kunnen op het moment dat de er geen sprake meer is van ziekte.

WEL: VOOR BESPREKEN MET DE BEDRIJFSARTS

Wist je dat je als werkgever je onderbuikgevoel met de bedrijfsarts kan spreken? Je kunt dit bijvoorbeeld doen voordat een werknemer een consult heeft. De bedrijfsarts is bevoegd om de werknemer tijdens een consult professioneel te beoordelen en een uitspraak te doen over de mogelijkheden die een werknemer wel of niet heeft. De bedrijfsarts vaart nooit blind op jouw onderbuikgevoel: zijn uitspraken en adviezen moeten altijd goed onderbouwd zijn! Blijkt je gevoel te kloppen? Dan geeft de bedrijfsarts dit aan en kan je aan de hand van dit oordeel het gesprek met je werknemer aangaan. Eventueel ondersteund door bijvoorbeeld een arbeidsdeskundige. Klopt je gevoel niet? Dan zal dat ook blijken uit de terugkoppeling van de bedrijfsarts.

OOK WEL: DESKUNDIGENOORDEEL AANVRAGEN BIJ HET UWV

Heeft de bedrijfsarts aangegeven dat de werknemer echt ziek is? En blijft jouw onderbuikgevoel zeggen dat het allemaal wel meevalt? Dan kun je altijd een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Is het UWV het met de bedrijfsarts eens? Dan is het verstandig met dit oordeel mee te gaan. Geeft het UWV inderdaad aan dat het meevalt? Dan is het verstandig de werknemer op te roepen om te komen werken: wat kan hij nog wél doen?

HOE GAAT DAT IN DE PRAKTIJK?

Pas bezocht ik een werkgever en een werknemer die zich had ziekgemeld. De bedrijfsarts oordeelde dat de werknemer een beperking had. Maar uit het arbeidsdeskundig onderzoek bleek dat deze beperking niet voor kwam in het eigen werk. De werknemer kon het eigen werk dus gewoon doen. Het advies was dan ook weer aan de slag te gaan. De werkgever was opgelucht: zijn onderbuikgevoel werd bevestigd. De werknemer voelde zich echter niet gehoord. Hem heb ik gewezen op de mogelijkheid van een deskundigenoordeel. Maar ook de stafarts en de arbeidsdeskundige van het UWV gingen mee in het gegeven advies. De werknemer kon zijn eigen werk gewoon weer oppakken en daarmee was de ziekmelding afgerond.

OOK JE ONDERBUIK ZIT WEL EENS VERKEERD

Spreek gevoelens altijd uit en laat ze door een professional onderzoeken en onderbouwen. Dan weet je altijd dat je er alles aan gedaan hebt wat je kon. En is het advies dan niet wat je verwacht? Toets ze het bij het UWV. Komt de uitkomst weer niet overeen met je gevoel? Leg je er dan ook bij neer. Ook je onderbuik zit wel eens verkeerd!

Deze blog is geschreven in samenwerking met Assist Verzuim en gepubliceerd op 5 oktober 2017.

Doktertje spelen doen we allemaal

‘Mijn werknemer heeft psychische klachten. Hij kan wel naar de sportschool, maar niet werken. Hoe ziek ís hij eigenlijk…?!’ ‘Ik slaap de laatste tijd wat slecht en voel me gespannen. Eens googelen… zie je wel: ik heb een ernstige burn-out!’ O, wat hebben we snel onze mening klaar. Over wie ziek is. En wie niet. En wat plakken we graag een label op onze klachten. Overbelaste werknemers krijgen veel te snel het label ‘burn-out’ opgeplakt. Vervolgens verwachten we dat ze niets anders doen dan de hele dag in bed liggen om bij te komen. Hou op met doktertje spelen!

LANGE WEKEN THUIS ZITTEN HELPT NIET

Iemand met een te snel geplakt label ‘burn-out’ lijkt vaak een vrijbrief te hebben gekregen voor lang ziekteverzuim. Jammer! We zijn er inmiddels wel achter dat lange weken thuiszitten voor rust vaak helemaal niet werkt. Sterker nog: het herstel duurt dan alleen maar langer. Dat is niet prettig voor de werkgever, de werknemer en ook niet voor zijn of haar gezin!

HERSTEL IS NIET IETS WAT JE OVERKOMT

Wat je vaak ziet is dat de kern van de uitval ligt in het verlies van controle over interactie met de omgeving. Mensen geven aan ‘dat het niet meer gaat’ en ‘dat ze het niet meer kunnen’. Werknemers die ik spreek, hebben vaak het gevoel dat ze de grip zijn verloren. Het lijkt alsof de situatie hen is overkomen. Het voelt als falen. Vervolgens afwachten of iemand herstelt door rust, is dan ook de slechtst optie die je kunt kiezen. Immers: dan lijkt het alsof herstel ook iets is wat je overkomt en wat niet te beïnvloeden is.

ER IS ACTIE NODIG VOOR VERANDERING

Ik hou van een actieve benadering om controle te krijgen op het herstel. Dit kan door vanaf het begin het herstelproces van meet af aan te schetsen als een actief proces waarin de werknemer ook verantwoordelijkheden heeft. Werken kan juist bijdragen aan het herstel: als je bijvoorbeeld oefent in het omgaan met lastige situaties in plaats van deze te vermijden. Positieve ervaringen opdoen is een belangrijke succesfactor.

HERSTELLEN BETEKENT: BEZIG ZIJN

De werknemer heeft zelf dus een belangrijke rol in zijn herstel. ‘Zomaar’ weer aan de slag gaan is geen goed idee. Misschien is het eigen werk even teveel? Dan zijn tijdelijke vervangende taken een goede optie. Wat kan iemand wél doen? Voorwaarden in het herstelproces zijn natuurlijk wel: goede begeleiding, aanmoediging en ondersteuning. Daarbij is het cruciaal dat werkgever en werknemer in gesprek blijven. Daarnaast volgt de werknemer voor de klachten meestal nog medische of psychologische behandeling.

LAAT EEN DESKUNDIGE MEEDENKEN

Een deskundige kan werkgever en werknemer aanspreken op de gedeelde verantwoordelijkheid voor het herstel van het functioneren. Als werkgever je handen van een verzuimende werknemer trekken, werkt niet. Als werknemer zielig in een hoekje gaan zitten, werkt ook niet. Samen kun je bekijken: wat is er fout gegaan? Wat kan je als werkgever doen om dit in de toekomst te voorkomen voor ander personeel? Bespreek samen eens de inhoud van het werk, de regelmogelijkheden en de onderlinge relaties. Zo herken je risico’s en signalen om de situatie een volgende keer te voorkomen.

BEWEZEN TIPS VOOR SNEL HERSTEL

Vanuit de ervaring uit mijn werk als arbeidsdeskundige raad ik aan:

  • Zorg voor een actieve benadering, wacht niet af op ‘spontaan’ herstel.
  • Focus op de hoofdzaken, verzand niet in bijzaken.
  • Kies voor professionele begeleiding, rommel niet zelf door.
  • Kom snel in actie, stel niet uit.

POSITIEVE ERVARINGEN WERKEN ‘T BEST

Natuurlijk moet er altijd begrip zijn voor de klachten van werknemer. Maar uiteindelijk zijn positieve ervaringen goed voor een voorspoedig herstel. En dat is uiteindelijk toch wat je beiden wilt! En als dat bezoekje aan de sportschool nou bijdraagt aan het herstel van de overspannen werknemer? Laat hem of haar dan juíst gaan.

Deze blog is geschreven in samenwerking met Assist Verzuim en gepubliceerd op 22 september 2017.

Als je ziek bent, hoef je niet naar de bedrijfsarts

“Goedemorgen met Arbodienst Werkplezier. Ik begrijp dat u ziek bent? Been gebroken, toch? Oké, dan kunt u deze week nog bij de bedrijfsarts terecht.” “Ja maar… het is mijn been maar! Ik kan prima vanuit huis werken. Over 6 weken mag het gips er af en ben ik er weer.” “Sorry mevrouwtje, zo werkt het niet. U moet naar de bedrijfsarts. Overmorgen om 10.00 uur staat de afspraak. We hebben daarna nog wel contact, daag!”

VEEL TE SCHEUTIG MET DE BEDRIJFSARTS

Te vaak merk ik dat de traditionele arbodiensten snel en automatisch de bedrijfsarts inzetten. En vervolgens het consult elke zes weken herhalen. Verklaarbaar, als je kijkt naar de Wet Verbetering Poortwachter, waarin staat wat werkgever en werknemer van elkaar mogen verwachten bij ziekte.

Maar laten we het alsjeblieft wel praktisch houden!

SOMS HOEFT ZIEKMELDEN NIET EENS!

Een werknemer met een gebroken been, die na 6 weken weer uit het gips is, hoeft toch niet naar een bedrijfsarts? Volgens mij zijn werkgever en werknemer, gesteund door de arbodienst, prima in staat afspraken te maken over de periode tot aan het herstel. Werkt iemand op kantoor? Dan biedt wellicht een taxi uitkomst en kan diegene gewoon komen werken. Sterker nog: dan hoeft diegene niet eens arbeidsongeschikt gemeld te worden. Je timmerman de steiger opsturen is wellicht niet zo handig. Maar misschien kan hij wel ondersteunen op de planning? Tijdelijke andere taken zijn een prima oplossing. Na 6 weken gips kan je werknemer zijn eigen werk weer oppakken.

OP HET JUISTE MOMENT INSCHAKELEN

Maar wat als het gips eraf gaat en het blijkt toch niet zo goed te gaan? En er een operatie volgt? En de werknemer moet herstellen? Dán schakelen we de bedrijfsarts in. Want die kan als geen ander beoordelen of de werknemer weer belastbaar is. En waarvoor. De bedrijfsarts geeft adviezen aan werkgever en werknemer voor de re-integratie. Helemaal zoals dat verwacht wordt vanuit de wet,- en regelgeving!

NIET ELKE 6 WEKEN EEN HERHAALBEZOEK

Een ander voorbeeld. Uw werknemer valt uit met borstkanker. Onderzoeken volgen, net als chemo en bestraling. Een enorm heftige en zware periode. Gaan we uw werknemer elke 6 weken uitnodigen bij de bedrijfsarts? De bezoekjes aan de behandelaar zijn toch al wel belastend genoeg? Liever laten we de bedrijfsarts de medische informatie beoordelen, zodra die beschikbaar is. De bedrijfsarts is dan prima in staat om samen met de werknemer te kijken wat wel of niet mogelijk is. Heeft de werknemer energie om zich op het werk te richten? Of juist niet? Wat is een goed moment om de werknemer weer te zien? Misschien niet elke 6 weken, maar pas weer over 3 maanden.

MAAR OOK NIET AFSERVEREN!

Een bedrijfsarts die zegt: “Oei, borstkanker. Anderhalf jaar met rust laten. Voorlopig geen contact.” heeft het natuurlijk ook niet begrepen. Blijf in overleg! Er zijn immers ook veel mensen met gezondheidsklachten die juist wel graag wat willen doen. Thuis zitten zij in hun eigen ziektewereld. Hoe fijn is het dan om hier af en toe uit te stappen, als dat kan. Even naar kantoor. Wat klussen doen die niet af moeten: het klantenbestand opschonen bijvoorbeeld. Op eigen tempo en zonder druk. Als uw werknemer zich goed voelt en graag wil, ga dan gerust in overleg met de bedrijfsarts. En maak samen met uw werknemer reële afspraken. Als het gaat om kanker en werkhervatting, werk ik graag samen met Stap.nu. Ik vertel u hier graag meer over.

De bedrijfsarts adviseert psychische zorg

Maar volgens mijn huisarts kán ik nog helemaal niet werken. De komende weken moet ik rust houden en daarna zal ’t vast wel weer beter gaan. Ik kan nu nog niet zeggen wanneer ik weer aan het werk ga.’

Susanne heeft zojuist een gesprek gehad met de bedrijfsarts. Ze zit inmiddels twee weken thuis en heeft vermoeidheidsklachten. Dat is niet de eerste keer. De bedrijfsarts heeft haar geadviseerd om een aantal gesprekken aan te gaan met een psycholoog. Ook heeft hij haar aangeraden om per week twee halve dagen te blijven werken.

HUISARTS EN BEDRIJFSARTS VERSCHILLEN VAN MENING

Het komt wel eens vaker voor dat het advies van de huisarts en van de bedrijfsarts van elkaar verschillen. Lastig voor de zieke: wie heeft er nou ‘gelijk’?

BEDRIJFSARTS ADVISEERT WERKGEVER

De bedrijfsarts adviseert Susannes werkgever Fred om haar psychische zorg aan te bieden. Ook bij Fred is er weerstand tegen dit advies. ‘Psychische zorg? Daar zie ik het nut niet van in. Susanne is toch alleen maar een beetje moe? Die moet de komende weken lekker op tijd naar bed en dan is ze zo weer de oude.’

WAT IS DE ECHTE OORZAAK VAN HET VERZUIM?

De bedrijfsarts is van mening dat er meer aan de hand is met Susanne dan ‘alleen een beetje moe’. Hij acht de kans groot dat Susanne over een half jaar weer thuis zit, als zij nu de echte oorzaak niet aanpakt. Het lijkt erop dat Susanne het moeilijk vindt om haar grenzen aan te geven en daardoor met een veel te grote werkbelasting zit. Susanne moet assertiever worden en in gesprek durven gaan met Fred. Het is juist belangrijk om wel aan ’t werk te blijven en het contact met Fred en haar collega’s gaande te houden.

BETAALT DE VERZEKERING DE KOSTEN?

Maar dan heeft Fred nog een punt van weerstand: ‘Ik neem aan dat de zorgverzekeraar van Susanne de kosten van die psychische zorg vergoedt? Zo niet, dan vind ik het nogal een dure grap. Jullie kunnen mij niet garanderen dat die gesprekken ervoor zorgen dat Susanne weer volledig aan het werk kan daarna.’

LOONSANCTIE UWV VOORKOMEN

Uiteindelijk gaan Fred en Susanne beiden toch akkoord met het starten van psychische zorg. De zorgverzekering van Susanne vergoed het grootste gedeelte van de behandelingen. Fred betaalt de rest. Voor een werkgever is het slim om een advies van de bedrijfsarts op te volgen. Dit voorkomt namelijk een eventuele loonsanctie als het UWV oordeelt dat de werkgever te weinig re-integratie-inspanningen heeft gedaan.

VERANTWOORD AAN HET WERK

Ook ziet Fred in dat verzuim ongeveer € 300,- per dag kost. De kosten van psychische zorg wegen niet op tegen een wekenlange verzuimperiode. Zeker als de gesprekken met een psycholoog ervoor zorgen dat Susanne snel weer met een flinke dosis zin en assertiviteit aan het werk kan.

Deze blog is geschreven in samenwerking met Assist Verzuim en gepubliceerd op 5 maart 2013.